DNS ve URL – Ağ Tasarımı

URI – Uniform Resource Identifier

 

Tanımlar

URI (Uniform Resource Identifier) — Kesin belli olan bir kaynağı ifade
eder. Örneğin bir görselin, dokümanın,videonun bulunduğu adres gibi.
URL ve URN belirleyicilerinin üst kümesidir, ikisini de içerebilir.

URL (Uniform Resource Locator) — Bir yere nasıl ulaşacağını söyler.
HTTP, FTP gibi hangi protokol kullanılıyor bunu söyler. Ev adresini
vermek gibidir.

URN (Uniform Resource Name) — Neye ulaşmak istediğimiz anlatılır.
İsmimiz dünya üzerinde benzersiz olsaydı URN örneği olabilirdi.

Ayrım

URL

https://acimen:[email protected]:8080/klasor/dosyaadi.txt?degisken1=1&degisken2=2#çapa

URN

mailto:[email protected]

tel:+905397276920
192.168.1.0/24
ftp://ogrenci:[email protected]:21

Uygulama Katmanı

Bilgisayarın ağa açılan kapılarından programlar aracılığıyla verdiği hizmetlerdir.

Her bilgisayarın uygulama katmanı için 16Bit’lik sayılarla adlandırılan(0-65535) kapıları bulunmaktadır.Her ağ servisi bir kapı numarasını kullanarak ağda hizmet verir ya da hizmetlere erişir.

Port

Bilgisayar arası iletişimde, port, iletişimin uç noktasıdır. Yazılımsal açıdan olaya bakıldığında, port belli bir işleme ait olan mantıksal bir yapıdır.

Bir port, bir aktarım katmanı protokolünden ve 16 bitlik “port numarasından” oluşur. Portların kullandığı en yaygın aktarım katmanı protokolleri TCP ve UDP’dir

Kapı Numaraları ve Kullanan Servisler
Number Assignment
20 File Transfer Protocol (FTP) Data Transfer
21 File Transfer Protocol (FTP) Command Control
22 Secure Shell (SSH) Secure Login
23 Telnet remote login service, unencrypted text messages
25 Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) email delivery
53 Domain Name System (DNS) service
67, 68 Dynamic Host Configuration Protocol (DHCP)
80 Hypertext Transfer Protocol (HTTP) used in the World Wide Web
110 Post Office Protocol (POP3)
119 Network News Transfer Protocol (NNTP)
123 Network Time Protocol (NTP)
143 Internet Message Access Protocol (IMAP) Management of digital mail
161 Simple Network Management Protocol (SNMP)
194 Internet Relay Chat (IRC)
443 HTTP Secure (HTTPS) HTTP over TLS/SSL
546, 547 DHCPv6 IPv6 version of DHCP

DNS (Domain Name System)

Başlangıç: Adres-isim tanımlamalarını içeren HOSTS.TXT dosyası SRItarafından SRI-NIC (Stanford Research Institute – Network Information Center) adında bir bilgisayar üzerinde tutulmaktaydı.

Bu dosya her adrese bir isim karşılık gelecek şekilde düzenlenmişti. Arpanet üzerindeki yeni isim tanımlamaları ve değişiklikleri SRI’yagönderilen e-postalar arcılığı ile yapılıyor ve HOSTS.TXT’in kopyası ile Transfer Protocol ile alınıyordu.

.tr.edu.universite.iibf.ybs.ornek

www.ornek.ybs.iibf.universite.edu.tr

Root Sunucuları

Iana Root Files :https://www.iana.org/domains/root/files

Bilgisayarımızdaki Root Kayıtları : C:\Windows\System32\drivers\etc\hosts

Kök Sunucular

Hostname IP Addresses Operator
a.root-servers.net 198.41.0.4, 2001:503:ba3e::2:30 Verisign, Inc.
b.root-servers.net 199.9.14.201, 2001:500:200::b University of Southern ,
c.root-servers.net 192.33.4.12, 2001:500:2::c Cogent Communications
d.root-servers.net 199.7.91.13, 2001:500:2d::d University of Maryland
e.root-servers.net 192.203.230.10, 2001:500:a8::e NASA (Ames Research Center)
f.root-servers.net 192.5.5.241, 2001:500:2f::f Internet Systems Consortium, Inc.
g.root-servers.net 192.112.36.4, 2001:500:12::d0d US Department of Defense
h.root-servers.net 198.97.190.53, 2001:500:1::53 US Army (Research Lab)
i.root-servers.net 192.36.148.17, 2001:7fe::53 Netnod
j.root-servers.net 192.58.128.30, 2001:503:c27::2:30 Verisign, Inc.
k.root-servers.net 193.0.14.129, 2001:7fd::1 RIPE NCC
l.root-servers.net 199.7.83.42, 2001:500:9f::42 ICANN
m.root-servers.net 202.12.27.33, 2001:dc3::35 WIDE Project

Domain Name Space

DNS’e Bağlı 3 Kavram

• Namespace
• Name server
• Zone

Namespace

• Düz ad alanı, adın IP adresine atandığı yerdir. Belirli bir yapıları yoktur. Bu düz isim alanında IP adresine erişim için bazı anlamlı isimler verilmektedir. Düz isim alanının en büyük dezavantajı büyük
  sistemlerde kullanılamamasıdır. Belirsizliği ve fazlalığı önlemek için bunlara merkezi olarak erişilmesi ve kontrol edilmesi gerekir.
• Hiyerarşik ad alanı, adın birkaç parçadan oluştuğu yerdir. İlk bölüm kuruluşun doğasını, ikinci bölüm kuruluşun adını ve üçüncü bölüm kuruluşun departmanını vb. temsil edebilir. Bu şekilde isim alanını
  kontrol etme gücü merkezden uzaklaştırılabilir.

NameServer

• Alan adı alanı hiyerarşik ad alanı elde etmek için tasarlanmıştır. Bunda isimler, üstte kök elemanı bulunan ağaç benzeri bir yapı olarak temsil edilir ve bu ağaç, 0. seviyeyi alarak 127. seviyeye kadar kök elemanından başlayarak maksimum 128 seviyeye sahip olabilir.
• Örnek:
  • inceleme.ybs.iisbf.universite.edu.tr.

Kurallar

• Kısa çizgilere izin verilir, ancak kısa çizgiler alan adının ilk karakteri olarak kullanılamaz.
• Alan adı a’dan z’ye kadar olan alfabelerden ve 0’dan 9’a kadar olan rakamlardan oluşabilir.
• Boşluklara izin verilmez
• Özel simgelere (!, $, &, _ vb. gibi) izin verilmez.
• Alan adları minimum 2, maksimum 63 karakter uzunluğundadır.
• Adın tamamı en fazla 253 karakter uzunluğunda olabilir.

NameServer – Çalışma Mantığı

NameServer – Tipleri

• 1. Kök Adı Sunucusu – ICANN tarafından bakımı yapılan, tüm DNS ağacını içeren üst düzey sunucu. 13 sunucu var.
• 2. Birincil/Ana Ad Sunucusu– bölge kaynak kayıtlarını içerir. Bu kayıtlar kuruluşlar gibi alan adı sahipleri tarafından güncellenebilir.
• 3. İkincil/Bağımlı Ad Sunucusu – birincil sunucu dosyalarının bir kopyasını içerir. Bu sunucunun güncelleme yetkisi yoktur ancak sorguları paylaşarak ana sunucunun iş yükünü azaltır.

Zone – Bölge

Ad alanının tamamı birçok farklı bölgeye ayrılmıştır.
Sunucunun erişebildiği alandır.

• Bölge, bitişik etki alanları ve alt etki alanlarından oluşan bir grup olarak tanımlanır.
• Bölgenin tek bir etki alanı varsa bölge ve etki alanı aynıdır.
• Her bölgenin, bölge dosyası adı verilen bir veritabanını içeren sunucusu vardır.
• DNS sunucusu, bölge dosyasını kullanarak kendi bölgesindeki ana bilgisayarlar hakkındaki sorgulara yanıt verir.

Resolver : Çözümleyici

Alan Adı Sistemi bir istemci/sunucu uygulamasıdır.

• Bir ana bilgisayar sisteminin çağrıya göre alan adını IP adresiyle veya
  tam tersi şekilde eşleştirmesi gerekir.
• Çözümleyici, sunucudan IP adresi hakkında bilgi sağlamasını ister herhangi bir bilgi bulamazsa isteği diğer sunuculara vb. gönderir.
• Çözümleyici haritalamayı aldıktan sonra bunun hata mı yoksa çözümleme mi (mapping) olduğunu kontrol eder ve ona göre sonuç verir.

Örnek bir DNS İletişimi