İnsanoğlu, elektronik ortamların geliştirilmesi ile birlikte bilgisayar veya akıllı telefon ve internetin olduğu her yerde ihtiyaçları doğrultusundaki işlerden çoğunu oturduğu yerde kolay ve hızlı şekilde gerçekleştirmektedir. Başta bankacılık ve finans sektörü bu uygulamaları gündelik hayata sokarken, devlet yöneticileri buna kayıtsız kalmamış, vatandaşın işini rahatlatacak ve kamu kurumlarındaki iş yükünü azaltacak birçok elektronik hizmet platformunu oluşturmuştur. Bunlardan bir tanesi de Vergi Daireleri Otomasyon Projesi’dir.
1. VEDOP Nedir?
Vergi Daireleri Otomasyon Projesi (VEDOP), e-beyanname verilmesi, tahsilat yapılması, takip işlemlerinin yapılamasını sağlayan T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hayata geçirilen, dijital bir uygulamadır. Mamafih, gümrükte gerçekleştirilen ihracatlarına, tamamlanmış beyanname işlemleri ile ilgili sorgulama yapmak isteyen vatandaşların VEDOP sorgulaması yapması gerekmektedir. Bunun için ise T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından çevrimiçi sorgulama sayfası oluşturulmuş; ilgili sayfaya giriş sonrasında form doldurulur ve ücretsiz olarak sorgulama ekranı karşınıza çıkmaktadır.
2. İçeriği
Bu sistemle birlikte vergi ile ilgili bütün işlemler elektronik ortama aktarılmış olup, 2007 Temmuz ayında başlanan VEDOP-3 ile alakalı çalışmalar 2009 yılında faaliyete geçirilerek Vergi Dairelerinin “web tabanlı, online veya çevrimiçi” olarak çalışmasını sağlayacak sistem ile Türkiye çapında bu otomasyon projesine geçilmiştir. Bu sistem ile beraber beyanname verme işleminin yanı sıra vergide tahsilât, haciz, arşivleme ve takip işlemlerinin de elektronik ortama aktarılmıştır. Aynı zamanda, bu sistem ile vergi daireleri, önceki sistemin yarattığı aksaklıklardan kurtulacaktır. Yani, VEDOP’tan önceki sistemde işlemler yapılıyor; ancak bunlar bir gün sonra sistemde görülüyordu. VEDOP ile birlikte vergi daireleri birbirine entegre olmuştur. Örnek verecek olursak Niğde’de faaliyet gösteren herhangi bir mükellef hakkındaki bütün bilgiler Ardahan Vergi Dairesi’nde görülebilmektedir.
E-tahsilat ile vergi, ceza ve gecikme zamları da bu sistem sayesinde elektronik ortamda tahsil edilmektedir. Ayrıca mükellef cari hesabı ile vergi mükelleflerinin bütün vergi borç ve alacakları banka hesaplarında olduğu gibi tek kalemde gösterilmektedir. E-Haciz uygulaması ise devletin vadesi geçmiş vergi alacaklarının tahsili için çevrimiçi işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun için bankalar ile birlikte Tapu ve Kadastro Müdürlüğü ve Trafik Tescil’den gerekli bağlantı kurulabilmektedir. VEDOP ve bu veri paylaşım yolu ile vergi borcunu ödemeyen mükellefin banka hesabının durumu, gayrimenkul, araba ve diğer mal varlıkları anında sistemde görülmektedir. Buna ek olarak, E-Haciz sisteminde bir yazışmaya gerek kalmadan bütün icra işlemleri çevrimiçi yapılabilmektedir. Otomatik Arşiv Sistemi ile de bütün veriler aynı anda arşive de kaydedilmektedir. İş Sürekliliği Merkezi Ankara’da, Olağanüstü Hal Merkezi (OHAL) ise Konya’dadır. Bütün bu sistemin hem zaman hem masraf hem de iş yükü anlamında olumlu yönde kazanımlar elde edildiğinin kanıtıdır.
EVDO İçin De VEDOP Kullanılacak
Maliye bakanlığının kullandığı sistemlerin başında gelen EVDO; elektronik vergi dairesi sistemi anlamına geliyor. Bu sistem sayesinde tüm vergi daireleri birbirine bağlanıyor. Mükellefler için tüm maliye işlemlerde, istedikleri vergi dairesini kullanabilme imkânı sunuyor. VEDOP sisteminin hayata geçmesinden sonra, EVDO için de VEDOP sistemi kullanılmak zorunluluk haline geldi. EVDO sistemine giriş yapmak isteyenlerin, önce VEDOP sistemine giriş yapması gerekiyor. Bu sistemle gereksiz yazışmalar ortadan kalktığı gibi, vergi mükelleflerinin denetlenmesi de kolaylaştı. Mükellefler beyanname sorgulaması yapmak istediklerinde, VEDOP uygulamasına giriş yaparak rahatça sorgulama yapabiliyorlar.
Maliye bakanlığın sürekli gelişen yazılımları için çalışanlar sık sık eğitime tabi tutuluyor. Geliştirilen programların doğru kullanımı programın kendisi kadar önemli olduğundan, maliye bakanlığı bu konuya fazlasıyla önem veriyor.
VEDOP Güvenli Mi?
Bu sistemde mükelleflerin tüm bilgileri yer aldığından, güvenilirliği de merak ediliyor. Birçok kurumun bilgilerinin açığa çıkması ve çalınması haberleri çok fazlalaşmışken, kurumların işlemleri hızlandırmak için yaptığı çalışmalarda da daha fazla güvenlik ihtiyacı doğar hale geldi. VEDOP Bilgi Güvenliği Yönetimi, Cybersoft aracılığıyla A. Alptuğ Yavaş tarafından hazırlandı. Şimdilik herhangi bir güvenlik sıkıntısı çıkmadı. Fakat uygulamanın kullanımına devam edildikçe ne kadar iyi korunacağı bilinmez.